Beschrijving
Paul werd op 14 oktober 1918 geboren in Oldendorf, op de Lueneburger Heide in Noord-Duitsland.
Helaas is dat alles wat de geschiedenisboeken over hem vertellen. Ondanks een best wel uitgebreide zoektocht heb ik niets meer kunnen vinden over zijn jeugd, zijn ontwikkeling, zijn familie, zijn vrienden en al die andere zaken die zo belangrijk zijn in het leven van een jonge man.
De luchtvaart geschiedenis is echter een stuk uitgebreider.
In januari 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, neemt Paul dienst bij de Luftwaffe. Hij begint bij “Fliegerausbildungs Regiment 33”, waar hij zijn basisopleiding krijgt.
Op 23 november 1942 wordt hij, inmiddels luitenant, geplaatst bij ZG26, op dat moment gestationeerd in Sicilie. Hier vloog hij de Messerschmitt Bf110, een zware tweemotorige jager.
Blijkbaar toonde hij hierin uitzonderlijke vaardigheid, in de eerste maanden van 1943 schoot hij met dit type een vijftal Amerikaanse P-38 jachttoestellen uit de lucht. Geen gering feit, vooral gezien de beperkte prestaties van de toch tamelijk sleetse Bf110 tegenover het hypermoderne Amerikaanse toestel.
Hierna wordt Paul gepromoveerd tot Oberleutnant en krijgt het commando over een van de Staffeln (Squadron) van ZG26, het 9e. Deze Staffel bevindt zich echter niet in het prettige Middellandse zee klimaat maar in Konigsberg-Neumark, net ten noordoosten van Berlijn en later Wunstdorf bij Hannover. Paul vliegt hier zijn trouwe Bf110G-2 “3U+AT” en scoort hiermee zijn 6e (B-17), 7e (P-51) en 8e (B-17) overwinning.
Zijn vaardigheden met zware tweemotorige jagers blijven niet onopgemerkt want op 15 mei 1944 wordt Paul overgeplaatst naar Lechfeld (Munchen), waar zich “Erprobungskommando 262” bevindt. Dit is het test-eskader van ’s werelds eerste operationele straaljager, de Messerschmitt 262.
Na de zomer, op 26 september 1944, wordt Oberleutnant Paul Bley benoemd tot Staffelkapitan 1.Kdo Nowotny. Wat zoveel betekent als commandant van het 1e eskader binnen de groep van Walter Nowotny.
De Luftwaffe hanteerde een kleur-code systeem voor haar Staffeln. 1 was wit, 2 was rood, 3 was geel, en verder. Als Kapitan heeft Paul toestel nr.1 gevlogen, vandaar de naam van de whisky: Weiß Eins
(De beschikbare documentatie is niet volledig eenduidig, het waren turbulente tijden en organisatiewijzigingen waren letterlijk aan de orde van de dag. Sommige bronnen spreken elkaar enigszins tegen. Ik heb een soort ‘gemene deler’ van beschikbare bronnen genomen en kwam op Weiß Eins.)
Op 10 oktober claimt hij zijn 9e overwinning, wederom een P-51, zijn eerste in de straaljager.
Twee dagen later, de 12de oktober 1944, vliegt Paul met zijn 262A-1a (W.Nr.110388) boven Noord-Nederland en claimt daar zijn 10e overwinning. Deze wordt echter niet bevestigd. In het tumult verliest Paul echter zijn brandstofmeter uit het oog en kan met de resterende brandstof de thuisbasis (Hesepe) niet meer halen. Een noodlanding op het nog niet gecompleteerde vliegveld van Havelte volgt. Na een uitstekende landing blijkt de startbaan echter te kort om zijn zware machine tijdig tot stilstand te kunnen brengen en hij schiet met zijn machine net over de rand. Hierbij breekt het neuswiel af. De schade is echter beperkt en een aantal dagen later kan Paul met zijn straaljager alsnog terugkeren naar zijn thuisbasis.
Saillant detail is dat de 12e oktober een nogal aparte dag was in de Europese luchtoorlog. Volgens mijn research tenminste, en ik ben echt maar een amateurtje. De 12e was namelijk een erg rustige dag, er werd bijna niet gevlogen. Wat er wel gebeurde was dat de beroemde Amerikaanse piloot Chuck Yeager, die naderhand de eerste man werd die door de geluidsbarrière vloog, met zijn ‘wing’ van P-47 Thunderbolts op zoek ging naar ruzie boven het vasteland. Er is dus een (kleine) kans dat we nu weten waarom Paul zonder brandstof kwam te zitten, hij moest zich Chuck van het lijf houden!
Uiteindelijk was de oorlog nietsontziend en twee weken na dit voorval, op 28 oktober 1944, crasht Paul met hetzelfde toestel als waarmee hij de noodlanding op Havelte heeft gemaakt.
Deze keer overleeft hij het niet. Hij was twee weken 26.
Paul Bley was een dapper man.
Er is geen documentatie beschikbaar waaruit blijkt dat hij lid was van de partij of zelfs maar nazisympathieën had.
Hij was gewoon een jongen die meegesleurd werd in het geweld van een oorlog en daarin deed wat hij dacht dat goed was. De geschiedenis bleek het niet met hem eens.
Paul werd twee keer onderscheiden, met het ijzeren kruis 2e en 1e klasse.
In september 2021 heb ik een vat ex-Cromlech Single Estate gevuld met 200L New Make (uiteraard ook Cromlech Single Estate). In april 2024 is de inhoud overgaan in een “Schnapps”-vat.
Op 16 december, als alle 80-jaar festiviteiten voorbij zijn, wordt deze whisky gereleased, voorzien van een label dat Paul, als is het maar voor even, terugbrengt in onze herinnering.
Het is een continentale whisky met een Grundliche Duitse (Schnapps) Invloed.
Not your average whisky.
